Op maandag 8 juli was het zo ver, de Helpman 1 vliegt! Bij onze partner RCMA in Ubbena mochten we onze droom in vervulling laten gaan. Na lang wachten door ongunstige weersomstandigheden was het dan eindelijk zo ver. Onder toeziend oog van het publiek ging de Helpman 1 het luchtruim in. Wat deze vlucht nog bijzonderder maakt is, dat het originele vliegtuig in 1911 op dezelfde locatie heeft gevlogen.

Altijd spannend of het lukt, zo’n testvlucht. Hoewel we ons uiterste best hebben gedaan met bouwen, ben je toch wat overgeleverd aan het weer. En omdat we niet exacte technische gegevens hebben van het originele vliegtuig, is het voor ons uitproberen cq. experimenteren. Gelukkig hadden we bij de eerste testvlucht in de Martiniplaza al wel goed resultaat, dat het vliegtuig werkelijk kan vliegen.
In Ubbena bij vliegclub RCMA (Radio Controlled Modelvliegclub Assen) was de echte vlucht, tien minuten lang door de lucht vliegen en bochten draaien.

De vliegende Helpman vanaf de grond gezien. Wat vliegt ze mooi!

Na de vlucht bleek het toestel stabiel te vliegen en goed bestuurbaar. Wel moeten er nog wat kleine aanpassingen worden uitgevoerd betreft de balans. Het toestel mag iets meer gewicht naar voren hebben (neuslastiger), maar dat is relatief makkelijk te verbeteren. Er zal hierna nog één testvlucht komen om het toestel volgens de gelden wet- en regelgeving, namens IL&T, resp. de KNVvL, goedgekeurd te krijgen. Bij deze goedkeuring hebben we én een vliegtuig dat aan de norm voldoet én een vliegtuig dat gebouwd is door niet ervaren mensen. En dat, dat is een hele knappe prestatie! Dat kan alleen omdat we met z’n allen, op basis van ontwerp denken, het vliegtuig hebben gebouwd. Oftewel, stap voor stap, niet meteen conclusies trekken, maar eerst het probleem goed in kaart brengen. En iedereen de gelegenheid geven om een deeloplossing te opperen, hoe gek deze in eerste instantie ook lijkt.

De Helpman 1, 1:10 schaal, in vlucht. Foto: Klaas Tjassens.
Bij de start wordt de Helpman 1 iets geholpen door een lid van RCMA. Het vliegtuig rolt minder goed op gras.

Op 8 en 20 juni presenteerden wij ons als stichting met het vliegtuigproject op het Maakfestival in het Forum en New Energy Forum op het Zernike complex. Beide evenementen stonden in het teken van creëren en innovatie. Inspirerende en inzichtgevende gesprekken mochten we voeren en andere out-of-the-box denkers en handige “prutsers” ontmoeten. We mochten nieuwe teamleden verwelkomen en namen we afscheid van ons tijdelijke teamlid Ylse, student onderzoeker van de Hanzehogeschool Groningen. Ze deed onderzoek naar een slimme PR & Marketing tool.

Op 8 juni was het Maakfestival in het Forum Groningen, altijd een feest om hier te mogen zijn! Het forum is dan een dag het platform voor creatievelingen, hobby matig of professioneel, uit de provincie, die hun creaties en denkwijzen met het publiek delen. Omdat we zelf ook al een tijdje bezig zijn in dit veld, kom je op zo’n dag veel bekenden tegen. Naast bekenden ontmoet je ook nieuwe mensen, je ontdekt dat er meer gelijkgestemden zijn, waar je niet altijd weet van hebt. Het Forum is daarin een prachtige plek voor publiek en voor makers, ontdekken en verbinden is de kern voor zo’n dag.

De Helpman 1 in een rondje om de Martinitoren, met op de achtergrond publiek bij het Maakfestival Forum Groningen

Tijdens het Maakfestival namen we ook afscheid van Ylse, ze deed haar afstudeeronderzoek bij onze stichting om een PR en marketing tool te ontwikkelen waarmee we ons bereik naar vrijwilligers toe kunnen vergroten. Met het Maakfestival konden we haar product meteen inzetten en het leverde ook resultaat op! Twee geïnteresseerden wilden graag met ons in contact komen op basis van onze openstaande vacatures.

Afscheid nemen van Ylse bij het Forum Groningen, v.l.n.r.; Jaap, Andor, Ylse, Martin en Herman

New Energy Forum Zernike

Op 20 juni stonden we bij het New Energy Forum op het Zernike terrein bij het gebouw ENTRANCE. Zo’n dag staat in het teken van vernieuwde energie, voor transport en infrastructuur. We stonden daar op uitnodiging van Hive Mobility Centre, ze houden zich bezig met o.a. waterstof binnen de luchtvaart. Onze bijdrage komt vanuit het idee dat we een CO2 vliegtuig willen maken dat uit 1911 komt en gemaakt is in Groningen. Onze aanpak en ideeën over innovatieve techniek past erg goed binnen het thema van New Energy Forum en Hive Mobility. Ons vliegtuig bestaat voornamelijk uit hout en linnen, dus CO2 neutraal. Daarbij zijn de materialen en verbindingstechnieken uit 1911, minder milieu belastend. Er werd destijds ook veel met de hand gewerkt en met natuurlijke voor de hand \zijnde materialen. Echter, de brandstofmotor loopt nog wel op fossiele brandstof. Als we deze kunnen vervangen door waterstof, hebben we magnifiek voorbeeld van heden en verleden verbonden door de tijd, de ervaring van toen met de kennis van nu, het ideaal combineren. Dit hopen we zowel praktisch als geestelijk te kunnen doen, binnen het technische en sociale domein. want ook techniek valt en staat door mensen.

Bij de “Barn” tijdens New Energy Forum, met onze mock-up en 1:10 schaalmodel. V.l.n.r. Martin, Marnix en Jaap.

De techniek is er al, nu de mindset nog. Bij het New Energy Forum waren veel sprekers te beluisteren en demo’s te bekijken. Wat dan opvalt is dat we met zo’n “oud” vliegtuig en de sociale benadering, niet ver van de realiteit van vandaag staan. Wat die dag leefde bij de mensen is; hoe kunnen we vooruit in de toekomst en wat hebben eigenlijk geleerd van het verleden? Is het achteruitgang om terug te gaan in de tijd om daar te ontdekken wat we nu niet meer weten? Of is ons verleden het resultaat van ons probleem vandaag de dag? Kortom, het laten zien van ons vliegtuig; de Helpman 1, zorgde voor sympathie en inspirerende gesprekken. En, onze stichting partner Groninger Airport Eelde stonden er ook, dat gaf een voldaan gevoel. We willen graag vliegen, op ontdekkingsreis en vooral energiegebruik optimaliseren. Terug gaan in de tijd om in de toekomst te kunnen leven.

Herman Kuis en Jonas van Dorp (Groningen Airport Eelde) bij de 1:10 Helpman. Boven jezelf en Groningen uitstijgen!

Sinds 12 maart zijn we gestart met de vliegtuigromp van de 1:1 schaal. Deze versie betreft een mock-up om zodoende eerst studie te maken van montage- en fabricage techniek. De opgedane kennis tijdens het bouwen van de mock-up zal mee worden genomen in de bouw van de uiteindelijke 1:1 replica. Daarnaast zal ook een 1:3 schaal worden gebouwd die ons kennis en inzicht geeft over het vlieggedrag en bij het voorbereiden op materiaalselectie en krachtanalyse.
In de loods wordt volop gewerkt aan tal van projecten die ons verbind, in onze kracht zet en ons vanuit design thinking uitdaagd. Vaak hebben we een idee of een vraag, het antwoord op beide is een zoektocht die we met elkaar aan gaan. Soms gaat dat makkelijk en soepel, soms ook niet. Dan is het zaak om elkaar te horen, te begrijpen waar het knelt en stap voor stap tot een inzicht te komen wat leidt tot een oplossing. Naast techniek hebben we ook te maken met mensen en processen.

Soms lukt het niet om vooruit te komen, het zit tegen, er is iets mis gegaan in de communicatie, samenwerking of de materialen. Dan staan we als team sterk, ook al zijn we graag individueel bezig. We komen samen en houden elkaar vast, want wat telt is de kracht die we samen hebben om persoonlijk te slagen. De verbindingen die daardoor ontstaan geven hoop en broederschap.

Zo zijn we ook gestart met de Mock-up, ondanks vele vragen die we nog niet kunnen beantwoorden, zijn we gestart en met aandacht lossen we de vragen op of bedenken we nieuwe mogelijkheden. Ook leren we elkaar persoonlijk steeds beter kennen in het proces, dan blijkt een project als deze niet veel anders dan andere projecten waar mensen samen werken en van elkaar leren. Ieder heeft zijn kracht en zijn valkuil, zo lang we het einddoel zien, komen we vooruit.

We geven niet op! En waar nodig schaven we bij, creëren we helderheid en bij twijfel vragen we nog een keer. De Y-vorm is complex, na veel passen en meten hebben we het voor elkaar gekregen. Geheel volgens de huidige richtlijnen, de AC-43.

En dan ontstaat er iets moois, het resultaat begint vorm te krijgen. Alle stukjes vallen op hun plaats, er is weer een obstakel overwonnen en het team is een ervaring rijker.

De bodem is klaar van de Mock-up! Daarbij zijn de eerste vleugelribben ook uitgefreesd voor een try-out. We zullen met deze resultaten de processen en maakwijzen evalueren en vervolgstappen in de bouw ermee bepalen. Dank aan Bouwderij, we hebben grote hulp aan hun vaardigheid.

Op woensdag 17 april was het zo ver, we gingen testvliegen met onze 1:10 schaal van de Helpman 1. Na een jaar te hebben gebouwd en een winterstop, konden we ons allereerste gebouwde vliegtuig werkelijk gaan testen en zien of het kan vliegen. Met grote dank aan Martiniplaza, door hun medewerking konden we ondanks het slechte weer een eerste indoor vliegtest uitvoeren. Zou ons vliegtuig uberhaupt van de grond komen?

Op woensdagmiddag stonden we vol spanning te kijken of het vliegtuig zou gaan vliegen. Met een heel team bestaande uit leden van de stichting en onze partners; RCMA, Drag & Drop en Lambach, stonden we klaar om te testen. We konden in de grote hal van de Martiniplaza het vliegtuig laten vliegen, het weer was nog niet optimaal voor een outdoor vliegtest. Hieronder kun je het filmpje bekijken met het resultaat.
Hij vliegt! Voor uitgebreidde testen zijn we genoodzaakt om buiten te vliegen. Dan is er meer ruimte en dus meer mogelijkheid om volledig te kunnen testen. Uiteindelijk zal na het buitentesten bij onze partner RCMA, op het modelvliegveld in Ubbena, het vliegtuig volledig zijn gekeurd en luchtwaardig om er mee te kunnen vliegen volgens wet- en regelgeving.

We zijn super trots, de eerste stap is gezet en het resultaat is veelbelovend. We hebben echt vleugels gekregen!

Het gehele testteam, tijdens de vliegtest van de 1:10 schaal Helpman 1 bij Martiniplaza.
V.l.n.r.; Jaap (SVH), Kate (Lambach), Vincent (Drag and Drop), Andor (SVH), Hjalmar (SVH), Herman en Wende (SVH), Jan Jaap (ToProduction), Marnix (SVH), Martin (SVH), Teun (RCMA) Harry (RCMA) en Barry (SVH).
Overleg betreft instellingen van de 1:10 schaal. Harry van RCMA, Martin van SVH en kate van Lambach.
Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met techniek. Wende kijkt door de VR bril van de drone, die door Vincent van Drag & Drop wordt bestuurd voor opname van de eerste testvlucht.

Op zaterdag 16 maart was het druk voor een zaterdagochtend. Deze ochtend kwam Oog TV op bezoek om opnames te maken voor een reportage van onze stichting en werd er een Fokker E3 schaal 1:3 gebracht. Marijn en Merijn hebben de Fokker E3 aangeboden voor studiedoeleind en een nieuw onderdak. Wat een dag, blij zijn we er mee!

Na wat email verkeer met Marijn, was er een dag gepland om de Fokker E3 langs te brengen. Het radiografische toestel stond op zolder bij een kennis van Merijn, wachtend op een nieuwe bestemming. Het 1:3 schaalmodel van de Fokker helpt met de bouw van ons eigen Helpman 1, schaal 1:3. Het heeft dezelfde bouw- en besturingstechniek.
Marijn is Nederlands kampioen aerobatic vliegen met radiografische vliegtuigen. Hij heeft zelf een 1:3 schaalmodel ontworpen en gebouwd van een bestaand aerobatics vliegtuig de Sukhoi 26MX voor het aerobatics demo team Dutch Rush. Met dit vliegtuig en Marijn zijn kennis zijn we een stap dichter bij onze droom om de Helpman 1 te realiseren.

Oog TV reportage, uitgezonden op 21 maart 2024.

In de weken ervoor kwamen we in contact met Oog TV, ze wilden graag een item maken over onze stichting en de voortgang van het vliegtuigproject. Of we ook iets konden laten zien tijdens de opnamen, werd er gevraagd tijdens ons eerste telefoongesprek. Nou dat treft, we krijgen een 1:3 schaalmodel van de Fokker E3 en we kunnen ook vragen of de kleinzoon van de originele vliegtuigbouwer iets wil vertellen. Daarnaast hebben we een mal waarmee we de 1:1 schaal mock-up gaan bouwen. Dat aanbod klonk als muziek in de oren van de journalist. Al gauw vond hij een cameraman en werd op de zaterdagochtend van 16 maart én opnamen gemaakt én een prachtig vliegtuig gebracht, met een inspirerend verhaal van Emile Koopmans en Herman Kuis. Hoe mooi kunnen dingen samen lopen? Om vleugels van te krijgen!

Merijn en Martin, met de romp van de Fokker E3
Emile zit “in” de Helpman 1 klaar (vloertekening), voor t interview met Oog TV.
De Fokker E3 gemonteerd

Op 12 maart startte de productie van de mal voor onze 1:1 mock-up. Met grote dank aan onze nieuwe Groninger partner Bouwderij BV houtskeletbouw, die met een CNC freesmachine de mal heeft vervaardigd. De mock-up doet dienst als studieobject, voor fabricage- en montage techniek.
Zo kunnen we bestuderen hoe de uiteindelijke replica gebouwd moet worden en om uit te zoeken hoe dit in het verleden is gedaan. En kunnen we de mock-up gebruiken voor cockpit inrichting en voor evenementen om publiek kennis te laten maken met de Helpman 1.


De mock-up, een deel van de romp op ware grootte, geeft een goed beeld hoe de definitieve replica er komt uit te zien. Naast een complexe onderkant met uitdagende houtverbindingen, heeft het monteren van de romp met kabels en losse houten delen nog wat geheimen die we willen ontrafelen. De onderkant heeft een Y-vorm, dat wil zeggen dat twee latten van het frame samensmelten in één lat, zie de onderstaande foto voor een goed beeld. Het frame wordt na studie gemaakt op basis van de huidige wet- en regelgeving, die strenge eisen stelt aan dit soort hout- en lijmverbindingen voor luchtwaardigheid.

Om de complexe malvorm zo symmetrisch mogelijk te houden, hebben we Bouwderij BV benaderd om deze vorm te frezen met een CNC machine, CNC staat voor: Computer Numerical Control. Hiermee weten we zeker dat de complexe vorm symmetrisch en consistent wordt gefabriceerd. En door de digitale verwerking houden we vrijheid om aanpassingen door te voeren indien nodig vanuit onze studie in montage- en fabricagetechniek. Dit kan omdat de technische tekening, die voor de freesmachine wordt gebruikt, digitaal is. Hiermee is communicatie over en weer ook makkelijker, alles kan online. Natuurlijk spreken we elkaar ook fysiek, wel zo gezellig.
We heten Bouwderij van harte welkom binnen onze stichting en hopen mooie dingen samen te kunnen maken.

Een medewerker van Bouwderij bereidt het frezen voor.
De CNC freesmachine aan het werk om de mal te fabriceren.
De uitgefreesde Y-vorm mal, onderzijde romp van het vliegtuig. De rompdelen worden gelamineerd (losse latten van hout) gelijmd, zo buigt het hout makkelijker en is het rompdeel controleerbaar te vormen.
De mal is gereed voor gebruik. Met deze mal maken we de onderzijde van de romp. Door losse latten te verlijmen, met de mal als voorgevormde lijmklem.

Naast dat we technisch bezig zijn, is ons vliegtuig project en alle activiteiten die daarmee samenhangen ook een sociale bezigheid. Geen van allen hebben we ervaring met het bouwen van een vliegtuig, laat staan één uit 1911. Wel hebben we een aantal partners die ons helpen met advies, maar het werk doen we zelf en de contacten leggen ook. Dat maakt dat we elkaar nodig hebben met deze technische uitdaging en daardoor van elkaar leren. En sociaal communicatieve skills ontwikkelen, vanuit een techniek doel, om elkaar te begrijpen ook spreken we elkaars vaktaal niet prefect. Elkaar inspireren en uitdagen is wat we in het team doen en dat doen we ook naar onze partners. We merken dat ondanks we soms “gekke” verzoeken indienen, mensen enthousiast worden en de uitdaging aan gaan. Meestal blijkt dat we niet de enige zijn die out-of-the-box denken. Boven jezelf uitstijgen en grenzen verleggen, daarmee wakkeren we samen een pioniersgeest aan in onze mooie provincie Groningen.

Sinds september maken we gebruik van eigen onze bouwruimte, een loods die ter beschikking is gesteld door onze partner Geveke Bouw. De ruimte biedt alle mogelijkheid om de Helpman 1 te bouwen, gezellig samen te zijn en mensen te ontvangen die met ons samenwerken. De afgelopen tijd zijn er plannen gemaakt voor de inrichting en voorzetting van de bouw. Tijdens de eerste workshop in de bouwruimte werd duidelijk dat er nog wat werkplekken en opslagplekken moesten komen. En natuurlijk wat decoratie. Tekeningen en plannen zijn sindsdien gesmeed voor werkbanken en de inrichting van de werkplaats.
Om de 1:3 schaal en de 1:1 schaal mock-up te kunnen maken van het vliegtuig, zijn werkbanken nodig. Deze bieden een ergonomisch en mobiele werkplek. Naast de werkplek hebben we nog tools nodig om werk uit te kunnen voeren. Hiervoor zal o.a. nog een installatie worden gebouwd om de houtdelen van de mock-up, een deel van de 1:1 replica, te kunnen lijmen in een vacuüm omgeving. Ook worden er mallen gemaakt voor het vormen van de mock-up rompdelen. Ook hiervoor hebben we de werkplekken nodig.
In de afgelopen weken, januari en februari, is er hard gewerkt aan deze werktafels. Met hulp van onze leden en externe partijen krijgen we het werk gedaan. Het resultaat mag er zijn, zes robuuste en stijlvolle werkbanken.

Binnenkort zal nog een op maat gemaakte vitrinekast een thuis bieden aan onze 1:10 schaalmodel, ons eerste prototype om mee te gaan vliegen en als stimulans voor ons avontuurlijke project, het bouwen van een 1:1 replica van de Helpman 1. Vleugels maken met en voor Groningers. Wordt vervolgd.

Op 89 jarige leeftijd is Henk Blouw overleden. Henk overleed op 12 januari in het UMCG. Hij is van grote waarde geweest voor onze stichting in de voorbereiding om de Helpman 1 als 1:1 replica te gaan herbouwen. Henk Blouw is als fanatiek modelbouwer voor ons van grote waarde geweest voor de aanvang van het vliegtuigproject en de opzet van de stichting.
Initiator Herman Kuis heeft intensief contact gehad met Henk rond 2019 om kennis te maken met de Helpman 1 en het werk dat hij heeft verzet om het model hiervan te kunnen bouwen. Vele foto’s zijn door Henk geanalyseerd en gemeten om afmetingen nauwkeurig vast te stellen en verhoudingen juist te krijgen. Mede dankzij Groninger Archieven heeft stichting vliegende helpman een kopie van Henk zijn schetsen mogen ontvangen. Zonder deze schetsen en het prachtige model waren we zeer waarschijnlijk niet gestart met ons project en het oprichten van de stichting.

We zijn Henk zeer dankbaar en zetten op onze manier zijn werk voort.

Henk bij zijn schaalmodel van de Helpman 1.

Bron: https://onzeluchtmacht.nl/ledeninformatie/in-memoriam-henk-blouw/

In december sloten we het jaar af, met zelfgebakken rolletjes, stichting beslommeringen en de onthulling van de vloertekening van de Helpman 1 op ware grootte.
Terugkijkend hebben we flink werk verzet in 2023, elkaar goed leren kennen en zijn we trots op onze eerste vliegtuig, de radiografisch bestuurbare 1:10 schaal van de Helpman 1.
Het model was te bewonderen in het landelijke nieuws en bij het Maakfestival in het Forum Groningen. Wat het meest bijzondere is dat onze hulp in de basis, Henk Blouw, de 1:10 schaalmodel heeft gezien. Hij was onder de indruk hoe we vanaf zijn schetsen dit model hebben weten te bouwen. Sinds het contact in 2019 was het erg fijn hem weer te ontmoeten na lange tijd.
De stichting is afgelopen jaar twee leden rijker, namelijk Jaap en Emmy. Ze brengen het totaal op 12 leden. Ook hebben hebben we twee partners mogen verwelkomen, namelijk Geveke bouw en biljartfabriek Bierling De Schepper Biljarts. Ze brengen het totaal op 13 partners.

Evert en nieuwkomer Emmy, hebben de Helpman 1 op de vloer getekend. Het vliegtuig is op ware grootte, schaal 1:1, gedetailleerd weergeven. Zo kan iedereen, die in de loods komt, een idee krijgen van de omvang en onderdelen. Dat helpt om een inschatting te maken van dit toestel met een spanwijdte van ruim 11 meter. Met een beetje fantasie kun je er in zitten en vliegen.

De 1:1 vloertekening is gereed.
Evert in progress met de vloertekening
Jaarlijkse afsluiting met elkaar en rolletjes.

In de stichting hebben we naast bouwen ook andere mooie dingen gemaakt en meegemaakt. Op persoonlijk vlak zijn we gegroeid, hebben we elkaar bijgestaan en van elkaar geleerd. Dit maakt ons een bijzonder mooie, doch anders denkende, club mensen bij elkaar. Het lukt ons om een vliegtuig te bouwen en elkaar op sociaal vlak verder te brengen. Prachtig!
Volgend jaar hopen we met de 1:10 schaalmodel te kunnen vliegen en te starten met de bouw van het 1:3 schaalmodel. Het is nog even spannend of we op tijd de subsidieaanvragen gehonoreerd kunnen krijgen. Ook dit vergt teamwork en inzet vanuit talent, als we dat doen waar we goed in zijn komt dit goed. We zijn al een heel eind op weg om dit in 2024 te mogen meemaken.

Fijne feestdagen en een gevleugeld nieuw jaar! UBUNTU, ik ben wie wij zijn.

In oktober is er hard gewerkt aan ons radiografische bestuurbare 1:10 schaalmodel van de Helpman 1. Voor de zomervakantie was het model al te bewonderen op het Maakfestival in het Forum Groningen en in de Telegraaf. Het toestel moest nog worden gekeurd en getest (pre-flight) om te gaan testvliegen en definitieve goedkeuring te krijgen.
Het fabriceren en construeren vergde enig oefening als niet ervaren modelbouwers. Met de schetsen van Henk Blouw en vergelijkbare radiografische modellen konden we flink wat inzichten krijgen. Uiteindelijk is vliegtuig gebouwd en op verschillende aspecten gekeurd voor veiligheid.
Het 1:10 model werd door Harry van onze partner RCMA gekeurd en met onze medewerking getest. Harry is erkend KNVvL keurmeester.
Spannend was het, omdat we geen ervaring hebben in het bouwen van modelvliegtuigen. De eerste keuringsresultaten waren boven verwachting, op enkele punten na bijna helemaal goed. Dit gegeven gaf ons vleugels!

Een van de keuringsonderdelen is het testen van de trekkracht. Door met verschillende propellers te proefdraaien vonden we een ideale trekkracht cq. toerental balans. Hier is een filmpje (met geluid) van gemaakt waarin de trekkracht wordt getoond op een digitale veerunster, met in de hoofdrol een van onze leden Jaap.

Inmiddels is het toestel helemaal gereed en goed bevonden om het luchtruim in te gaan. In maart of april dit jaar verwachten we de eerste resultaten van het testvliegen. Voorlopig is het seizoen nog niet geschikt en moeten we geduld bewaren.

Hij wil uitvliegen naar buiten, maar moet nog even geduld hebben.